قیمت‌گذاری شناور: افزایش سود با استراتژی Dynamic Pricing در ووکامرس (مثل بورس بفروشید)

آیا تا به حال دیده‌اید قیمت اسنپ در روز بارانی دو برابر می‌شود؟ یا بلیط هواپیما وقتی صندلی‌ها پر می‌شوند گران می‌شود؟ این یعنی Dynamic Pricing. در صنعت خشکبار که قیمت‌ها نوسان دارد و موجودی انبار محدود است، استفاده از “قیمت ثابت” اشتباه محض است.

اگر شما ۱۰ کیلو پسته دارید و ۵۰ نفر مشتری، چرا باید به قیمت معمولی بفروشید؟ سیستم باید قیمت را بالا ببرد تا سود شما ماکسیمم شود. در این مقاله، یاد می‌گیریم چطور این هوشمندی را به ووکامرس اضافه کنیم.

استراتژی ۱: قیمت‌گذاری بر اساس موجودی (Inventory-Based)

این ساده‌ترین و موثرترین روش برای شروع است.

• منطق: هرچه موجودی کمتر شود، قیمت بالاتر می‌رود.

سناریوی عملی:

فرض کنید ۱۰۰ کیلو گردو دارید به قیمت ۵۰۰ هزار تومان.

1. موجودی ۱۰۰ تا ۵۰ کیلو: قیمت عادی (۵۰۰ ت).

2. موجودی ۵۰ تا ۱۰ کیلو: قیمت با ۱۰٪ افزایش (۵۵۰ ت) -> ایجاد حس ارزش.

3. موجودی زیر ۱۰ کیلو: قیمت با ۲۰٪ افزایش (۶۰۰ ت) -> کالای کمیاب.

چرا این کار را می‌کنیم؟ چون مشتریانی که در لحظات آخر خرید می‌کنند (Late Adopters)، معمولاً حساسیت کمتری به قیمت دارند و فقط می‌خواهند کالا را به دست بیاورند.

استراتژی ۲: قیمت‌گذاری زمانی (Time-Based / Peak Hours)

خشکبار در زمان‌های خاصی “طلا” می‌شود: شب یلدا، عید نوروز، ماه رمضان.

• روش: سیستم را تنظیم می‌کنید که در بازه ۲۰ تا ۳۰ آذر (نزدیک یلدا)، قیمت آجیل شیرین را ۱۵٪ افزایش دهد.

• روش معکوس (Happy Hour): برای ساعاتی که فروش کم است (مثلاً ۲ بامداد تا ۸ صبح)، ۵٪ تخفیف اتوماتیک بگذارید تا فروش جریان داشته باشد.

استراتژی ۳: قیمت‌گذاری بر اساس سرعت فروش (Velocity-Based)

این روش برای تو که برنامه‌نویسی جذاب است. سیستم بررسی می‌کند: “آیا در یک ساعت گذشته، بیش از ۲۰ سفارش ثبت شده؟”

• اگر بله: یعنی تقاضا ناگهان منفجر شده (شاید یک اینفلوئنسر تبلیغ کرده).

• اقدام سیستم: بلافاصله قیمت را ۵٪ بالا می‌برد تا از این موج تقاضا سود بیشتری بگیرد.

پیاده‌سازی فنی در ووکامرس (The Developer’s Zone)

امیررضا جان، برای پیاده‌سازی این سیستم در سایت مشتری، دو راه داری:

روش ۱: استفاده از افزونه (بدون کدنویسی)

افزونه‌های قدرتمندی مثل “YITH WooCommerce Dynamic Pricing” یا “WooCommerce Dynamic Pricing & Discounts” وجود دارند.

• مزیت: رابط کاربری راحت برای مدیر سایت.

• تنظیمات: می‌توانید Rule تعریف کنید: If Stock < 10 Then Apply 10% Surcharge.

روش ۲: کدنویسی اختصاصی (PHP Snippet)

اگر می‌خواهی دستت باز باشد و هزینه‌ای ندهی، از هوک‌های ووکامرس در فایل functions.php استفاده کن.

مثال کدنویسی (منطق تغییر قیمت بر اساس موجودی):

add_filter( 'woocommerce_product_get_price', 'amir_dynamic_price_by_stock', 10, 2 );

function amir_dynamic_price_by_stock( $price, $product ) {
    
    // اگر در ادمین هستیم، قیمت اصلی را نشان بده
    if ( is_admin() ) return $price;

    // دریافت موجودی انبار
    $stock = $product->get_stock_quantity();

    // اگر موجودی مدیریت نمی‌شود یا کالا نامحدود است، کاری نکن
    if ( empty($stock) ) return $price;

    // قانون: اگر موجودی زیر ۱۰ عدد بود، ۲۰ درصد گران‌تر کن
    if ( $stock <= 10 && $stock > 0 ) {
        $price = $price * 1.20; 
    }
    // قانون: اگر موجودی زیر ۵۰ عدد بود، ۱۰ درصد گران‌تر کن
    elseif ( $stock <= 50 ) {
        $price = $price * 1.10;
    }

    return $price;
}

• توضیح کد: این تابع قبل از نمایش قیمت به کاربر، چک می‌کند موجودی چقدر است و قیمت را در لحظه (On the fly) تغییر می‌دهد. قیمت در دیتابیس تغییر نمی‌کند، فقط برای کاربر متفاوت نمایش داده می‌شود.

روانشناسی و اخلاق (نکته مهم)

قیمت‌گذاری پویا تیغ دو لبه است. اگر مشتری بفهمد قیمت برای او گران‌تر از دوستش است، اعتمادش را از دست می‌دهد.

1. شفافیت: اگر قیمت را بالا بردید، دلیلش را بگویید.

   • “به دلیل موجودی محدود در انبار، قیمت افزایش یافته است.”

2. سقف افزایش: هرگز قیمت را فضایی بالا نبرید (مثلاً ۳ برابر). این کار “گران‌فروشی” محسوب می‌شود و برند را نابود می‌کند. معمولاً نوسان بین ۱۰٪ تا ۳۰٪ منطقی است.

3. محصولات حساس: روی کالاهای اساسی (مثل نان یا داروی گیاهی) این کار را نکنید. روی کالاهای لوکس (پسته اعلا، زعفران) انجام دهید.

ترکیب با UI (رابط کاربری)

وقتی قیمت به خاطر کمیابی بالا رفته، باید حس “فوریت” (Urgency) را هم در UI ایجاد کنی.

• اگر موجودی زیر ۱۰ تاست و قیمت بالا رفته، کنار قیمت یک آیکون 🔥 (آتش) بگذار و بنویس:

  • “قیمت لحظه‌ای! (فقط ۴ بسته با این قیمت موجود است)”

• این کار باعث می‌شود مشتری به جای عصبانیت از گرانی، احساس کند باید زودتر بخرد تا گران‌تر نشده.

بخش پرسش و پاسخ فنی (FAQ)

۱. آیا این کار با کش (Cache) سایت تداخل ندارد؟ بسیار سوال هوشمندانه‌ای است. بله، اگر از افزونه‌های کش (مثل WP Rocket) استفاده می‌کنی، ممکن است قیمتِ قدیمیِ کش‌شده را به کاربر نشان دهد.

• راه حل: صفحاتی که قیمت پویا دارند باید از کش مستثنی شوند یا قیمت باید با AJAX لود شود (یعنی صفحه لود شود، بعد قیمت با جاوااسکریپت از سرور پرسیده شود).

۲. آیا موتورهای جستجو (گوگل) گیج نمی‌شوند؟ گوگل قیمت را در “Rich Snippets” ایندکس می‌کند. اگر قیمت مدام تغییر کند، ممکن است قیمت توی گوگل با قیمت توی سایت فرق داشته باشد. این مشکل بزرگی نیست، اما بهتر است نوسانات خیلی شدید و لحظه‌ای نباشد (مثلاً روزانه تغییر کند نه دقیقه‌ای).

۳. آیا می‌توانم بر اساس “نقش کاربر” (User Role) قیمت بدهم؟ بله. مثلاً برای “مشتریان عمده” (Wholesalers) همیشه ۱۰٪ ارزان‌تر و برای “مشتریان مهمان” قیمت عادی. این هم نوعی Dynamic Pricing است که در B2B بسیار رایج است.

جمع‌بندی: رقصِ قیمت با بازار

قیمت‌گذاری پویا یعنی سایت شما زنده است و نبض بازار را حس می‌کند. به جای اینکه مدیر فروشگاه هر روز دستی قیمت‌ها را عوض کند، تو سیستمی می‌سازی که مثل یک ربات معامله‌گر، بهترین قیمت را برای بیشترین سود انتخاب می‌کند.

به عنوان توسعه‌دهنده، پیاده‌سازی این سیستم (حتی به صورت ساده در فایل functions.php) ارزش پروژه تو را چندین برابر می‌کند. چون تو مستقیماً داری “سود” مشتری را زیاد می‌کنی.

اقدام بعدی: آیا می‌خواهی کد PHP پیشرفته‌تری را برایت بنویسم که “تاریخ انقضا” را هم چک کند؟ (مثلاً اگر ۳ ماه به انقضا مانده، قیمت را اتوماتیک ۲۰٪ کم کند تا بار در انبار نماند؟)