آشنایی با قوانین و محدودیتهای صادرات خشکبار به کشورهای عضو اتحادیه اروپا.
- محمد یاسر گنجی دوست
- No Comments
راهنمای صادرات خشکبار به اروپا: قوانین، استانداردها و خط قرمزها (چگونه از دروازههای سختگیرانه عبور کنیم؟)
صادرات به اروپا، “لیگ قهرمانان” تجارت است. قیمتها در این بازار بسیار بالاتر از همسایگان (عراق و افغانستان) است، اما استانداردهای آنها نیز در بالاترین سطح جهانی قرار دارد. اتحادیه اروپا (EU) سلامت شهروندانش را با هیچ چیزی معامله نمیکند.
بسیاری از صادرکنندگان ایرانی، بار را ارسال میکنند و در مقصد با خبر شوکهکننده “ریجکت شدن بار” مواجه میشوند. دلیل؟ عدم آگاهی از قوانین بهروز شده اروپا. در اروپا، قوانین فقط “توصیه” نیستند؛ “اجبار” هستند. از میزان سمی که در باغ استفاده شده تا فونتی که روی بسته چاپ شده، همه چیز قانون دارد.
در این مقاله تخصصی، ما چکلیست کامل ورود به بازار اروپا را بررسی میکنیم. از خطرات شیمیایی (آفلاتوکسین) تا الزامات قانونی بستهبندی، همه چیز را پوشش میدهیم تا با چشمان باز تجارت کنید.
بخش اول: خط قرمزهای بهداشتی (ایمنی غذا)
این مهمترین بخش است. اگر محصول شما از این فیلتر رد نشود، حتی اجازه ورود به خاک اروپا را پیدا نمیکند.
۱. کنترل آلایندهها (Mycotoxins & Aflatoxin)
این بزرگترین چالش برای پسته و انجیر ایران است.
-
آفلاتوکسین: اروپا پایینترین حد مجاز آفلاتوکسین را در جهان دارد.
-
برای مصرف مستقیم: حداکثر ۴ میکروگرم/کیلوگرم (مجموع B1+B2+G1+G2).
-
برای فرآوری مجدد: کمی بالاتر (۱۰ میکروگرم).
-
-
اکرارتوکسین A (Ochratoxin): مخصوص کشمش. حد مجاز آن ۱۰ میکروگرم/کیلوگرم است.
-
اقدام: قبل از صادرات، حتماً باید نمونه بار در آزمایشگاههای معتبر (آکرودیته) داخل ایران تست شود و گواهی سلامت (Health Certificate) بگیرد.
۲. باقیمانده سموم دفع آفات (MRLs)
اروپا لیست بلندی از سموم کشاورزی ممنوعه دارد.
-
قانون: هر سمی که در لیست مجاز اروپا نباشد، حد مجازش ۰.۰۱ mg/kg (عملاً صفر) است.
-
نکته خطرناک: برخی سموم که در ایران مجاز هستند (مثل دیازینون یا کلرپیریفوس)، در اروپا کاملاً ممنوع شدهاند. اگر باغدار از اینها استفاده کرده باشد، بار برمیگردد.
۳. میکروبیولوژی (Salmonella & E.coli)
تست سالمونلا برای تمام محمولههای خشکبار اجباری است. نتیجه باید “منفی در ۲۵ گرم” باشد. (یعنی حتی یک باکتری هم مجاز نیست).
بخش دوم: قوانین برچسبگذاری (Labelling Regulation 1169/2011)
وقتی محصول سالم بود، حالا باید “درست معرفی شود”. قانون EU No 1169/2011 کتاب مقدس برچسبگذاری در اروپاست.
اطلاعات اجباری روی بسته:
-
نام محصول: باید دقیق باشد (مثلاً: “Dried Figs” نه فقط “Fruit”).
-
لیست ترکیبات (Ingredients): به ترتیب وزن.
-
آلرژنها (Allergens): حیاتیترین بخش! اگر محصول شما آجیل است یا سولفیت (گوگرد) دارد، باید با فونت متمایز (بولد یا رنگی) نوشته شود. عدم رعایت این مورد، جرم است.
-
وزن خالص: به سیستم متریک (گرم/کیلوگرم).
-
تاریخها: Best Before (بهترین زمان مصرف) الزامی است.
-
کشور مبدأ (Origin): باید بنویسید “Product of Iran”.
-
اطلاعات واردکننده: نام و آدرس شرکت اروپایی که کالا را وارد میکند باید روی بسته باشد.
نکته زبانی: برچسب باید به زبانی باشد که در کشور مقصد صحبت میشود (مثلاً آلمانی برای آلمان). انگلیسی به تنهایی کافی نیست (مگر در انگلستان و ایرلند).
بخش سوم: گواهینامههای تجاری (چه چیزی خریدار را راضی میکند؟)
قانون حداقلها را میخواهد، اما خریداران بزرگ (فروشگاههای زنجیرهای مثل Aldi یا Lidl) بیشتر میخواهند.
۱. استانداردهای ایمنی (GFSI)
سوپرمارکتهای اروپا معمولاً یکی از این دو مدرک را از شما میخواهند:
-
IFS Food: (استاندارد بینالمللی غذا) – محبوب در آلمان و فرانسه.
-
BRCGS: (کنسرسیوم خردهفروشی بریتانیا) – محبوب در انگلستان.
-
داشتن این مدارک، یعنی سیستم مدیریت کیفیت کارخانه شما در کلاس جهانی است.
۲. استانداردهای اجتماعی و اخلاقی
اروپاییها اهمیت میدهند که این محصول چگونه تولید شده.
-
SEDEX / SMETA: گواهی که نشان میدهد کارگران شما در شرایط عادلانه کار میکنند (کار کودک ندارید، ایمنی رعایت میشود).
۳. گواهی ارگانیک (Organic)
اگر ادعا میکنید محصول ارگانیک است، باید لوگوی “برگ سبز اروپا” (Euro-leaf) را داشته باشید که نیازمند بازرسیهای سختگیرانه است. (مرتبط: “[اخذ گواهینامه ارگانیک]”).
بخش چهارم: بستهبندی پایدار (The Green Deal)
اتحادیه اروپا متعهد شده که تا سال ۲۰۳۰ زبالههای پلاستیکی را حذف کند.
-
قانون: بستهبندی باید قابل بازیافت (Recyclable) باشد.
-
تأثیر: استفاده از پاکتهای چندلایه متالایز (که بازیافت نمیشوند) در حال منسوخ شدن است. باید به سمت پلاستیکهای مونو-متریال (Mono-PE) یا کاغذهای قابل بازیافت بروید. عدم رعایت این مورد، باعث میشود واردکننده مجبور به پرداخت “مالیات پلاستیک” شود که قدرت رقابت شما را کم میکند.
بخش پنجم: سیستم RASFF (لیست سیاه)
این ترسناکترین سامانه برای صادرکنندگان است: سیستم هشدار سریع غذا و خوراک (RASFF).
-
چگونه کار میکند؟ اگر در گمرکِ یکی از کشورهای اروپایی (مثلاً ایتالیا) باری از ایران به دلیل آفلاتوکسین رد شود، بلافاصله در این سیستم ثبت میشود و به تمام ۲۷ کشور دیگر هشدار داده میشود.
-
نتیجه: تمام بارهای بعدی از شرکت شما (و گاهی کل بارهای پسته از ایران) در تمام مرزهای اروپا با تست ۱۰۰ درصدی (و هزینه و معطلی بسیار زیاد) مواجه میشوند.
نقش طراح وب در صادرات به اروپا (ویترین دیجیتال)
امیررضا جان، خریدار اروپایی قبل از تماس، سایت شما را زیر و رو میکند.
-
بخش “Compliance” (تطابق): صفحهای بسازید و در آن اسکن گواهینامههای IFS, HACCP و تستهای آزمایشگاهی (COA) را بگذارید.
-
زبان سایت: سایت باید انگلیسی بینقص باشد. اگر بازار هدف آلمان است، نسخه آلمانی (توسط مترجم، نه گوگل ترنسلیت) بسازید.
-
صفحه پایداری (Sustainability): صفحهای که نشان دهد شما به محیط زیست و کارگران اهمیت میدهید. این برای خریدار اروپایی بسیار جذاب است.
بخش پرسش و پاسخ صادراتی (FAQ)
۱. آیا میتوانم بدون گواهی IFS به اروپا صادر کنم؟ بله، به بازارهای عمدهفروشی سنتی یا بازرگانان کوچک میتوانید بفروشید. اما راه ورود به “فروشگاههای زنجیرهای بزرگ” (که خرید تناژ بالا دارند) بدون IFS/BRC بسته است.
۲. آیا خشکبار فله (Bulk) هم نیاز به برچسبگذاری دارد؟ بله. حتی کارتنهای ۱۰ کیلویی فله هم باید دارای لیبل مشخصات (نام، وزن، لات نامبر، مبدأ) باشند تا قابلیت ردیابی (Traceability) حفظ شود.
۳. بهترین کشور اروپایی برای شروع صادرات کجاست؟ آلمان. بزرگترین واردکننده و توزیعکننده خشکبار در اروپاست. اگر بتوانید استانداردهای آلمان را پاس کنید، میتوانید به کل اروپا بفروشید.
جمعبندی: کیفیت، زبان مشترک است
صادرات به اروپا، سخت است، اما غیرممکن نیست. قوانین اروپا برای “آزار دادن” نیستند؛ برای “تضمین ایمنی” هستند. اگر شما بتوانید سیستم تولید خود را با این استانداردها (کنترل سموم، بهداشت، بستهبندی سبز) هماهنگ کنید، نه تنها دروازه اروپا، بلکه دروازه تمام بازارهای ثروتمند جهان به روی شما باز میشود.
به عنوان یک متخصص دیجیتال، وظیفه تو این است که این “تعهد به کیفیت” را در وبسایت مشتری، با زبانی مدرن و مستند به نمایش بگذاری.